Διαλογισμός

Από τον Σουάμι Σεβαράτνα


Ένας απληροφόρητος άνθρωπος μπορεί να θεωρεί τον διαλογισμό κάτι σαν προσευχή ή πράξη λατρείας. Αυτό δεν είναι ακριβές. Ο διαλογισμός είναι επίγνωση. Ο,τιδήποτε κάνετε με επίγνωση είναι διαλογισμός. Το να παρατηρείτε την αναπνοή σας είναι διαλογισμός. Το να ακούτε τα πουλιά είναι διαλογισμός. Το να εργάζεστε με επίγνωση και όχι μηχανικά, είναι διαλογισμός (και μάλιστα από τους καλύτερους). Εφ'όσον αυτές οι δραστηριότητες είναι ελεύθερες από οποιοδήποτε περισπασμό του νου, αποτελούν διαλογισμό. Αυτό σημαίνει ότι πολλά άτομα κάνουν διαλογισμό χωρίς να το ξέρουν.


Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο 'διαλογισμό' θα πρέπει να έχουμε υπ'όψη μας οτι αναφέρεται σε δυο διαφορετικές έννοιες. Η πρώτη έχει να κάνει με την 'τεχνική του διαλογισμού'. Εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα χρησιμοποιούν κάποια τεχνική διαλογισμού. Μόνο στις ΗΠΑ, τα άτομα που διαλογίζονται σήμερα υπολογίζονται στα 20 εκατομμύρια. Η δεύτερη χρήση του όρου 'διαλογισμός' αναφέρεται στην 'κατάσταση του διαλογισμού'. Ελάχιστα άτομα έχουν καταφέρει να αναρριχηθούν σ'αυτό το μεγαλειώδες ύψος. Πέραν αυτών των δύο εννοιών του όρου, θα μπορούσε κανείς να προσθέσει ότι ο διαλογισμός είναι κι ένας τρόπος ζωής. Αυτό αφορά εκείνα τα άτομα που έχουν δώσει κυρίαρχη θέση στη ζωή τους στον διαλογισμό.


Η υπέρτατη κατάκτηση στον διαλογισμό είναι η 'εκούσια παύση της διαδικασίας της σκέψης'. Πρόκειται για μια κατάσταση που ελάχιστα απέχει από το υπέρτατο επίτευγμα της Γιόγκα, το περίφημο Σαμάντι ή Φώτιση. Ο νους σ'αυτή την κατάσταση είναι ελεύθερος από κάθε είδους διάσπαρτη ή ενοχλητική σκέψη και γενικά κάθε σκεπτομορφή. Ο διαλογισμός αποτελεί το 7ο σκαλοπάτι της Ρατζα Γιόγκα του Παταντζάλι. Το 8ο και τελευταίο είναι το προαναφερθέν Σαμάντι η Φώτιση. Απαραίτητη προϋπόθεση για να μπει κανείς στην κατάσταση του διαλογισμού είναι να έχει προηγουμένως εδραιωθεί στην τέλεια συγκέντρωση. Μάλιστα η παράδοση της Γιόγκα περιγράφει την τελειοποίηση στην συγκέντρωση ως "την αδιατάρακτη ροή του λαδιού" σε αντιδιαστολή με τη ροή του νερού που είναι διακοπτόμενη. Η συγκέντρωση έχει τις δικες της πρακτικές (βλ. αρθρο για το Τρατάκα) κι αποτελεί το 6ο σκαλοπατι.


Στον διαλογισμό είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα αντικείμενο. Χωρίς αντικείμενο δύσκολα θα αποφύγει ο ασκούμενος την απώλεια της επίγνωσης που είναι η ουσία του διαλογισμού. Το αντικείμενο αυτό μπορεί να είναι κυριολεκτικά ο,τιδήποτε. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σας πει σε τι θα πρέπει να διαλογιστείτε. Διαλέξτε κάτι που με φυσικό τρόπο σας μαγνητίζει το ενδιαφέρον. Θα μπορούσε να είναι κάποιο αντικείμενο, όπως ένα  λουλούδι, η σελήνη, ένα αστέρι, ή μια αφηρημένη  έννοια, όπως η Αγάπη, η Ειρήνη, η Σοφία, η Δύναμη, η Ελευθερία κλπ. Στον τελειοποιημένο διαλογισμό, ο διαλογιζόμενος, το αντικείμενο του διαλογισμού και η διαδικασία του διαλογισμού, γίνονται ΕΝΑ.


Κάποτε έγινε ένα πείραμα από έναν επιστήμονα μ'ένα Θιβετανό Λάμα, ο οποίος ήταν συνδεδεμένος με μια συσκευή ελέγχου της εγκεφαλικής δραστηριότητας, θέλοντας να τεστάρει τις φυσιολογικές λειτουργίες στη διάρκεια του διαλογισμού. Με την ολοκλήρωση του πειράματος ο επιστήμονας είπε "Πολύ ωραία! Η συσκευή δείχνει ότι είστε σε θέση να πάτε πολύ βαθιά στη χαλάρωση του εγκεφάλου, κι αυτό επικυρώνει τον διαλογισμό σας". "Όχι", είπε ο Λάμα, "Αυτός (δείχνοντας τον εγκέφαλό του) επικυρώνει τη συσκευή!"


Στις μέρες είναι κοινώς κατανοητό ότι ο διαλογισμός είναι κάποιο είδος πνευματικής πρακτικής, όπου κανείς κάθεται κάτω με τα μάτια κλειστά κι αδειάζει το νου του για να φτάσει στην εσωτερική ειρήνη, τη χαλάρωση ή ακόμη και την εμπειρία του Θεού. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι η χαλάρωση είναι στάδιο που προηγείται του διαλογισμού. Δηλαδή, είναι προϋπόθεση για να μπορέσει κανείς να μπει στον διαλογισμό κι όχι στόχος του διαλογισμού. Στόχος του διαλογισμού είναι ξεκάθαρα η Φώτιση.


Χρησιμοποιήθηκε υλικό από το www.healthandyoga.com




Σουάμι Σεβαράτνα
Yogaspirit, Λαοδίκης 34, Τηλ.: 210 - 96 81 793